نتایج مثبت قانون جوانی جمعیت در ۱۵ استان کشور

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آقای دکتر بانکی پور، رئیس کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و تعالی خانواده در مجلس شورای اسلامی؛ خانم کتابچی، معاون برنامه‌ریزی پایش و ارزیابی ستاد ملی جمعیت و خانم زینب چخماقی، خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما در برنامه گفتگوی ویژه شبکه خبر عملکرد دولت درباره  تحقق قانون جوانی جمعیت را بررسی کردند.

سوال: دومین جایزه ملی جوانی جمعیت که برگزاری آن یک تکلیف قانونی برای ستاد ملی جمعیت است، امروز برگزیدگان خودش را شناخت، ۴۴ برگزیده در هفت بخش مختلف که نفرات اول آن جوایز خودشان را از دست رئیس جمهور گرفتند. رئیس جمهور در این رویداد بر حمایت از زوج‌های نابارور و حمایت از جوان‌های دانشجو با ساخت خوابگاه‌های متاهلی و پرداخت به موقع وام ازدواج تاکید کرد و از مسئولان قضایی خواست برای کاهش آمار نگران کننده سقط جنین وارد عمل بشود.

ابتدا از  خانم چخماقی جویا می شویم؛ در یکی از بخش‌هایی که امروز به جهت فعالیت جایزه خودش را از دست آقای رئیس جمهور گرفت، بخش رسانه بود، خانم چخماقی بفرمایید در یک سالی که گذشت با وجود این که خود شما مادر هستید، در حوزه فرزندآوری، حمایت خانواده و قانونی جوانی جمعیت رسانه ملی به خصوص خبرگزاری صدا و سیما چه فعالیت‌هایی را انجام داد که امروز به عنوان حائز شرایط برتر شدن جایزه گرفت؟

چخماقی: البته فعالیت رسانه ملی در حوزه جوانی جمعیت که محدود به یک سال گذشته نمی‌شود، از ۱۰ سال پیش و همزمان با ابلاغ سیاست‌های کلی جمعیت، رسانه ملی تولید محتوا و گزارش‌های متعدد مخصوصاً در خبرگزاری صدا و سیما را مد نظر قرار داد و به صورت مستمر روی این حوزه کار می‌کرد اما حالا شاید خیلی متمرکز نبود، ابلاغ قانون جوانی جمعیت از ۲ سال پیش باعث شد تا ما جریان سازی در حوزه قانون و تکالیف قانونی را خیلی جدی‌تر دنبال کنیم.

سال گذشته بود؛ یک ماه قبل از رسیدن روز ملی جمعیت ما شاید بیش از ۱۲۰ گزارش مختلف تولید کردیم، برای این که وقتی می‌رسیم به روز ملی جمعیت یک نتیجه‌ای از این تولید گرفته باشیم، ۱۲۰ گزارش متعدد در بیش از ۴۰ گروه تخصصی خبرگزاری صدا و سیما برای این که از دستگاه‌ها و نهادهای مختلفی که در حوزه جوانی جمعیت مکلف هستند، مطالبه‌گری کرده باشیم و قانون یک سری تکالیف برای آنها مشخص کرده است، باز هم سال پیش‌تر از آن، فکر می کنم از ابلاغ قانون شش ماهی می‌گذشت و هنوز ستاد ملی جمعیت ساختارش مشخص نشده بود و دبیرش مشخص نشده بود، یک بخشی از پیگیری‌های خبرگزاری صدا و سیما بود که منتج به نتیجه شد و باعث شد که زودتر انتخاب دبیر به نتیجه برسد.

مشخصاً ماده ۲۸ قانون جوانی جمعیت اشاره دارد به این که رسانه ملی مکلف است به صورت هفتگی مطالبه‌گری کند از دستگاه‌های مختلفی که مکلف هستند در قانون جوانی جمعیت، همین موضوع باعث شد که سال گذشته چنین روزهایی بود شاید چند روزی از روز ملی جمعیت می‌گذشت که ما یک بسته هفتگی به اسم ایران جوان را راه اندازی کردیم و چون هدف و رویکرد آن مطالبه‌گری بود، این بسته خبری تعریف شد برای پخش از اخبار ۲۰ و ۳۰ ، اوایلش شاید خیلی جا نیفتاده بود اما الحمدلله بعد از پخش حدود ۱۲ قسمت از آن بود که خیلی با بازخوردهای خوب مخاطبان روبرو شد و نتایج خوبی ما از مطالبه‌گری در این حوزه توانستیم بگیریم.

سوال: ممنون از شما، آقای دکتر بانکی پور ۱۵ استان کشور نه تنها در حوزه فرزندآوری و افزایش جمعیت نه تنها روند کاهشی گذشته شان متوقف شده، بلکه این روند افزایشی نیز شده است. در این خصوص توضیح می فرمائید؟

بانکی پور: از سال ۹۴ به این طرف سیر نرخ باروری ما رو به کاهش گذاشته بود، اصلی‌ترین دلیل آن هم این بود که کسانی که دوران تنظیم خانواده به دنیا آمده بودند که یک باره تولدها کاهش پیدا کرده بود، به دوران مادری رسیده بودند یعنی نزدیک به دو و نیم میلیون مادر در ۱۰ سال گذشته کاهش یافتند، مادرهای بین ۲۵ تا ۴۰ سال چون اصل باروری ما بیشترین تعدادش در مادرهای ۲۵ تا ۴۰ سال است و تعداد آنها دو و نیم میلیون در ۱۰ سال گذشته کاهش یافته بود.

بنابراین از سال ۹۴ به این طرف نرخ باروری ما کاهشی شده بود، هنوز هم تعداد مادران ما دارد کاهش پیدا می‌کند، اتفاق مبارکی که رخ داد این بود که نتایج قانون جوانی جمعیت در بهار امسال جوانه زد، طبق گزارش‌های دقیق ثبت احوال و وزارت بهداشت در ارتباط با موالید و باز ما به این دو گزارش بسنده نکردیم، از کارشناسان جمعیتی هم دعوت کردیم و خاطر جمع شدیم که این قضیه دقیقاً رخ داده است و ۱۵ استان باوجود این که باز دارد تعداد مادرانشان کم می‌شود، اما به حمدالله نرخ باروری افزایش یافت. این در دنیا کم سابقه است، می‌دانید جاهایی که دارند روی جمعیت کار می‌کنند، به این زودی نمی‌تواند سیاست‌هایشان روند جمعیت را تغییر بدهد و کلاً شما نمی‌توانید رفتار اجتماعی را به این سادگی تغییر بدهید.

سوال: این سیاست باید چند سالی برود به سمت این که متوقف شود و بعد هم ضرب آهنگ سرعتی بگیرد، به سمت افزایشی شدن.

بانکی‌پور: بله دقیقاً، در حالی که هم مادران ما دارند کاهش پیدا می‌کنند، هم این دو سال در فشارهای اقتصادی بودیم، هم سرمایه اجتماعی ما وضعیت مطلوبی نداشت، بعد از دو سال به حمدالله جوانه زد و این به نظر من نشان می‌دهد که مردم ما مستعد قضیه رشد جمعیت و جوانی جمعیت هستند. قبلا هم در نظرسنجی‌ها معلوم شده بود که دوست دارند بیش از دو فرزند داشته باشند اما عملاً شرایط نمی‌گذارد که بیشتر از دو فرزند داشته باشند.

سوال: اگر بخواهید که به اجرای قانون جوانی جمعیت که یکی از قانون‌های خوب است و در اجرا هم اهتمام دستگاه‌های مختلف را ما داشتیم، نمره بدهید چه نمره‌ای می‌دهید؟

بانکی پور: در اجرای قانون اگر من بخواهم نسبت به بقیه قوانین مجلس یازدهم که اجرا شده، نمره بدهم، نمره ۱۸ می‌دهم، اگر نسبت به زمان کوتاهی که داریم و بحران نزدیک است و باید با سرعت عمل کنیم، نمره ۱۲ می‌دهم چون در این وقت اندکی که برای ما باقی مانده است، باید کامل قانون را تمیز اجرا کنیم.

سوال: خانم دکتر کتابچی برویم سراغ یکی از تاکیدات امروز آقای رئیس جمهور که اشاره داشتند؛ آمار سقط جنین نگران کننده است و دولت باید اقداماتی را در این جهت انجام بدهد. مهمترین برنامه‌ریزی‌ها در این جهت که می‌تواند ضرب آهنگ فرزندآوری در کشور را افزایش بدهد، کدام‌ها هستند؟ کوتاه مدت و یا با نگاه بلند مدت؟

کتابچی: در مورد موضوع سقط جنین اولاً باید به این موضوع اشاره کنیم که ما به مسئله سقط جنین، جمعیتی نگاه نمی‌کنیم یعنی نمی‌خواهیم از موضوع سقط جنین و کاهش سقط جنین جمعیت مان را زیاد کنیم بلکه نگاه ما به مسئله سقط جنین خیلی مترقی‌تر و انسانی‌تر و اخلاقی‌تر است. ما می‌خواهیم انسان‌ها را حفظ کنیم یعنی اگرچه حفظ این انسان‌ها شاید یک مقدار به جمعیت ما هم کمک کند اما ما در موضوع باروری خانواده‌های ایرانی و نسل خانواده‌های ایرانی خودمان را مسئول حمایت از این جنین‌های بی‌پناه می‌دانیم .این موضوع دو وجه دارد، یک وجه آن، وجه پیشگیری و فرهنگ سازی است که دستگاه‌های مختلفی در آن درگیر هستند.

ما در جلسه پنجم ستاد ملی جمعیت مصوبه‌ای داریم که به توشیح آقای رئیس جمهور هم رسید، به دستگاه‌ها ابلاغ شد که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صدا و سیما مشترکاً مکلف شدند که بروند و پویش‌هایی در موضوع پیشگیری از سقط جنین و فرهنگ‌سازی مقابله با سقط جنین طراحی و اجرا کنند. یعنی یک بُعد مسئله واقعاً فرهنگی است که خانواده‌ها ابعاد غیر انسانی سقط جنین را بشناسند و باور کنند مادری از آن روزی شروع می‌شود که بارداری شروع می‌شود، نه از آن روزی که بچه متولد می‌شود، وجه دوم آن هم مقابله است.

آقای رئیس جمهور امروز به هر دو وجه اشاره کردند؛ هم دستگاه اجرایی را به خصوص وزارت بهداشت را مکلف دانستند که از طریق فرهنگ سازی که در نظام بهداشتی در جریان است، پیشگیری از سقط جنین پیگیری شود و هم از دستگاه قضایی خواستند که وارد عمل شود و به آن افرادی که از موضوع بحران بارداری‌های ناخواسته بازار ساختند، خانواده‌هایی که در شرایط بحرانی روحی قرار دارند و نمی‌توانند تصمیم درستی بگیرند، این‌ها در معرض این بازار و بازاریابی قرار می‌گیرند و در جهت سودجویی افرادی که دارند سود خوبی را به جیب می‌زنند، قرار می‌گیرند از دستگاه قضایی امروز خواسته شد که وارد عمل شود و با این سودجوها برخورد کند.

سوال: آقای بانکی پور خاطرم است سازمان بازرسی سال گذشته دستورالعمل‌ها و برنامه‌ریزی‌هایی کرد برای این که دستگاه‌های کم کار کرد یا آنهایی که کارکرد ضعیفی دارند، در اجرای قانون جوانی جمعیت بشناسد و معرفی کند. برویم به سراغ این که مجلس هم در بعد قانون گذاری و هم در بعد نظارتی در دوره جدید چگونه باید پای کار اجرای این قانون بایستد؟ ضمن تعاملش مثلاً با سازمان بازرسی کل کشور، ضمن تعاملش با دستگاه‌های مختلف و هر آن کسی که نقشی ولو کوچک در اجرا دارد؟

بانکی پور: ما دو سال اول اجرای قانون اصل را بر تعامل گذاشته بودیم چون آیین نامه‌های زیادی باید مصوب می‌شد و ابلاغ می‌شد، زمینه‌های بودجه‌ای باید فراهم می‌شد، دستگاه‌ها باید کاملاً توجیه می‌شدند، بعضاً اقناع می‌شدند و به حمدالله در این دو سال تقریباً تمام دستورالعمل‌ها ابلاغ شد الان دیگر دستگاهی نیست که بهانه بیاورد. ما در شروع مجلس دوازدهم، در مجلس یازدهم تذکر هم گاهی می‌دادیم اما دیگر وارد مراحل بعد از نظارت مانند سوال یا استیضاح نمی‌شدیم اما در مجلس دوازدهم قطعاً این کار را شروع می‌کنیم،  در عین حال که راضی هستیم از بعضی از دستگاه‌ها مانند وزارت راه و شهرسازی، انصافاً ۸۰ هزار زمینی که داده شد، درست است که هنوز جمعیت زیادی زمینشان را دریافت نکرده‌اند، اما ما که با شرایط وزارت راه آشنا هستیم، می‌دانیم این کار کار بسیار بزرگی است.

سوال : که دستگاه برتر شد ؟

بانکی پور: بله ، من همیشه می‌گویم که زمین حکم ناموسشان را دارد ، به این راحتی به کسی نمی‌دادند، اما  ۸۰ هزار قطعه زمین که هر کدام از این‌ها میانگین یک میلیارد تومان است، یعنی ۸۰ هزار میلیارد تومان فقط از طریق زمین به خانواده‌ها کمک شد، وزارت بهداشت به خصوص معاونت بهداشتش همکاری بسیار خوبی داشت ، معاونت فرهنگی اش همکاری بسیار خوبی داشت ، خود شخص وزیر تعاون، وزیر جدید تعاون آقای صولت مرتضوی واقعاً عرق دارد روی این قضیه ، ما کاملا راضی هستیم.

اما بخش‌های دیگر از دولت به طور خاص مثلاً وزارت صنعت معدن و تجارت، علی رغم اینکه در سال اول همراهی خوبی داشت و ۲۵۰ هزار مادر، خودروهایشان را دریافت کردند، اما در یک سال گذشته متاسفانه عملکرد خوبی نداشت و ما قطعاً در شروع مجلس دوازدهم با سوال از وزیر شروع می‌کنیم و انشاالله یک یک وزرایی که در بخش‌هایشان تعلل صورت می‌گیرد، باید بیایند پاسخ به مجلس بدهند، ضمن اینکه بازرسی کل کشور...

سوال: وزارت صمت را اشاره کردید، دستگاه‌هایی که کم کار کردند را در ذهن دارید؟

بانکی پور: ببینید یکی وزارت صمت است، برای ما خیلی مهم است، بانک الان علی رغم اینکه وام‌های زیادی داد و از این بابت تشکر می‌کنیم، دو و نیم میلیون نفر وام ازدواجشان را در این دو سه ساله گرفتند و یک و نیم میلیون وام فرزندآوری‌شان را، ولی ضمانت‌هایی که قرار نبود بگیرند را می‌گرفتند، تا چند نفر ضامن و تمیز انجام نمی‌شد در خیلی از شعب، منتها بانک مرکزی را ما ظرفیت تذکر و استیضاح را نداریم، اما پیگیر هستیم، البته پارسال بانک ۲۰۴ هزار میلیارد تومان وام قرض الحسنه داد، از این بابت تشکر می‌کنیم اما امسال متاسفانه چیزی که آمدند در مجمع تشخیص مصوب کردند، ما مبلغی که دیده بودیم بنابر تورم ۳۰۰ هزار میلیارد تومان بود، در مصوبه مجلس هم ۳۰۰ هزار میلیارد تومان بود، بعد که رفت مجمع تشخیص صد هزار تا را کم کردند و این یعنی اینکه صف طویلی ایجاد می‌شود، اگر بانک مرکزی بخواهد حرف رئیس جمهور را گوش کند باید دست از این تعللات بردارد و به وام ازدواج و فرزندآوری توجه ویژه‌ای داشته باشد.

سوال: خانم کتابچی تاکید رئیس جمهور به ستاد ملی جمعیت برای پیگیری نقش دستگاه‌ها و تقویت دستگاه‌های جدی‌تر دنبال شود، آنچه که آقای دکتر بانکی پور بهش اشاره کردند در قالب تکلیف و وظایف ستاد ملی جمعیت در سال جاری چگونه باید باشد نگاه نظارتی، نگاه پیگیرانه؟

کتابچی: ما سال گذشته هم نگاهمان، نگاه رصد و نگاه اشراف بر عملکرد دستگاه‌ها بود و مرتب گزارش‌های نظارتی خودمان را هم برای دفتر رئیس جمهور به عنوان رئیس ستاد ملی جمعیت و هر ۶ ماه یکبار برای نهاد‌های ناظر مثل مجلس و شورای عالی انقلاب و سازمان بازرسی کل کشور ارسال می‌کردیم، امسال هم همانطور که آقای دکتر گفتند؛ دیگر ما بهانه‌ای از نبود زیرساخت و آیین نامه و قرارگاه نداریم و همه دستگاه‌ها آماده اجرا هستند و ما با قوت بیشتری نسبت به سال گذشته یک به یک تکالیف دستگاه‌ها را دنبال می‌کنیم تا جایی که دستگاه تکالیفش را به صورت کامل اجرا کند.

الان بیش از ۸۰ درصد تکالیف قانون در مسیر اجرا هستند یعنی اینها ابلاغ‌هایشان اتفاق افتاده، اما در میدان ما چند ابزار داریم، یکی مستندات و خود اظهاری دستگاه‌ها است و یکی آن بازدید‌های میدانی است که خودمان انجام می‌دهیم که حالا خانم چخماقی هم زحمت می‌کشیدند و مرتب اینها را انعکاس می‌دادند، یکی دیگر بحث گزارش‌های مردمی است که برای ما خیلی ارزشمند است، هم فعالان مردمی جمعیت و هم خود مردم شکایت‌هایی که به دست ما می‌رساندند، کاملاً برای ما یک داده وسیع ایجاد می‌کرد که کدام دستگاه دارد کم کاری می‌کند که شکایت بیشتری دارد مجموع اینها ما را می‌رساند به یک اشرافی بر اجرای عملکرد در آن دستگاه به خصوص تا در موردش تصمیم بگیریم و به رئیس ستاد ملی جمعیت که رئیس جمهور است هم گزارش می‌کردیم.

سوال: خانم چخماقی از استودیوی دیگر همچنان با ما همراه هستید، ریل گذاری برنامه رسانه یا بهتر است بگویم خبرگزاری صدا و سیما در سال جدید برای اجرای قانون جوانی جمعیت و البته پیگیری‌هایی که خانم کتابچی و آقای دکتر بانکی پور بهش اشاره کردند چیست؟

چخماقی: یکی از خوش اقبالی‌های ما در فعالیت رسانه‌ایمان این است که الحمدلله با مسئولان پایه کاری همچون آقای بانکی‌پور، خانم دکتر کتابچی و رابط‌هایمان در وزارتخانه‌هایی که بیشترین تکالیف را در حوزه قانون جوانی جمعیت دارند، همه بزرگوارانی هستند که واقعاً دغدغه این حوزه را دارند حالا خانوم دکتر محبی تبار هم قرار بود امشب یکی از میهمانان ما باشند که ایشان هم خیلی پر ترافیک از ساعت ۷ صبح مثل دکتر بانکی پور و دکترکتابچی هم در مراسم جایزه جمعیت بودند و هم متعدد پشت هم جلسات متعددی داشتند، نتوانستیم در خدمت ایشان باشیم.

اما حرف من این است که ما نیاز داریم به مدیرانی که وقتی حرف می‌زنند و وقتی یک دغدغه‌ای مطرح می‌کنند، خودشان هم پای کار باشند، خدا را شکر من هر وقت با این بزرگواران تماس گرفتم یا به هر حال سوالی داشتم هیچ وقت نشده که بی‌جواب بماند یا پای کار نباشند، ما امیدواریم که امسال پرقدرت‌تر از سال پیش بتوانیم در مطالبه‌گری و در تولید گزارش‌های خبری مخاطبانمان را راضی نگه داریم، نه بهتر از سال پیش بتوانیم حلقه وصلی باشیم بین مخاطبان و مدیران و صدای مخاطب را بهتر به گوش مدیران برسانیم و به سمت مدیران و دستگاه‌های دولتی هم راحت‌تر بتوانیم جواب بگیریم.

سوال: می‌خواهم راجع به داوری از آقای دکتر بانکی پور بپرسم، خانم کتابچی شاخص‌های شرکت‌های ارزیابی شرکت کنندگان در جایزه جوانی جمعیت چه چیز‌هایی بود؟

کتابچی: دبیرخانه جایزه جوانی جمعیت، یک دبیرخانه علمی درون خودش داشت که اینها شاخص‌های انتخاب برگزیدگان را در هفت گروه به صورت جداگانه در هر گروه شاخص‌ها را مشخص کردند و همین شاخص‌ها را هم روی سایت اعلام کردند که بر اساس این شاخص‌ها انتخاب می‌شود، دو تا وجه داشت؛ یکی انجام آن ماموریتی که از آن گروه خاص انتظار می‌رفت، حالا چه رسانه بود و چه سازمان بود و چه حتی گروه مردمی بود دومی شرایط خود آن مجری از نظر ازدواج و فرزندآوری بود که اینها شاخص‌های اصلی بودند که مد نظر داوری قرار می‌گرفتند.

سوال: آقای دکتر بانکی پور داوری در دومین رویداد ملی جمعیت از نگاه شما که در مجلس هستید، مورد تایید است؟

بانکی پور: من تشکر می‌کنم هم از تیم امسال که محورش دانشگاه امام حسین بود، آقای دکتر محمودی هم مسئول علمی قضیه بودند، هم از دوره قبل آقای دکتر فروتن و آقای گودرزی واقعا دلسوزانه و با دقت تیم‌هایی که انتخاب کرده بودند برای داوری و مراحلی که انتخاب کرده بودند، خیلی خوب بود و دو رویکرد متفاوت بود، سال گذشته رویکرد داوری استانی بود یعنی به استان‌ها سپرده بودند و برگزیده استان‌ها را تهران فقط نظر می‌داد، رویکرد این دوره دیگر استانی نبود، این بود که هر کسی می‌تواند خودش مستقلاً گزارش بدهد یا اگر کسی را می‌شناسد، گزارش کار او را بدهد که هر کدام یک وجه‌های خوبی داشت و ترکیبش یک ترکیب مکملی شد، از  ترکیب داوری راضی هستم.

سوال: همه آنچه که صورت می‌گیرد در جهت اجرای قانون جوانی جمعیت است و آن هدف غایی و نهایی؟

بانکی پور: هدف ما در داوری این بوده که هم الگو‌ها را معرفی کنیم و هم این عبارت حضرت علی علیه السلام که فرموده‌اند که با تقدیر از نیکوکار آن کسی که تعهد ندارد، را مجازاتش کنید. در واقع می‌خواستیم چهره‌های برتر آدم‌های موفق را نشان بدهیم تا بقیه هم انگیزه پیدا کنند.

سوال: آقای دکتر بانکی پور در اجرای قانون جوانی جمعیت ما آیا همچنان مانع سخت و جدی داریم؟

بانکی‌پور: اصلی‌ترین مانع قانون جوانی جمعیت این است که مدیران و مسئولین ما مسئله را جدی نگرفتند، بار‌ها گفته‌ایم اینکه جمعیت عامل ثروت و قدرت است، جدا، بگذارید کنار، اصلاً حرف ما این نیست ما با بزرگ‌ترین ابر بحران تاریخ ایران زمین مواجه خواهیم شد، الان هم در آن بحران نیستیم بعضی‌ها فکر می‌کنند که ما الان در بحران جمعیت هستیم، نه الان وضعیت جمعیت ما خوب است ما در مواجهه با بزرگترین ابر بحران تاریخ ایران زمین هستیم که ۵ سال بیشتر وقت نداریم که خودمان را نجات بدهیم، این معنا را ۹۰ درصد مدیران ما هنوز درک نکردند، اگر درک کنند مسئله ما حل می‌شود.

بنابراین اصلی‌ترین مسئله ما این است که یک؛ آن بینش لازم هنوز نیامده، دو؛ بعضی از مدیران باورشان نمی‌شود که می‌شود مسیر جمعیت را تغییر داد، خوشبختانه این نتایجی که امسال به وجود آمد، نشان داد که بله می‌شود، چرا اینطور به شما القاء می‌کنند که نمی‌شود، چون بعضی‌ها می‌گفتند که باشه می‌دانیم که جمعیت خوب است، اما  این پول‌ها را خرج کنیم و نتیجه نمی‌دهد، برای همین هم به خصوص سازمان برنامه دلش نمی‌آمد پول‌ها را خرج این کار کند.

سوال: یک دقیقه زمان داریم الان که به گروه‌های مردمی اشاره کردید، ما از ابتدا راجع به فعالیت دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها داریم صحبت می‌کنیم، چقدر فعالیت آنها هم پای فعالیت دستگاه‌های دولتی است؟ چقدر مهم هستند در جوانی جمعیت کشور ما؟

کتابچی: مقام معظم رهبری در مرقومه‌ای که به مناسبت این قانون داشتند که در ستاد ملی هم قرائت شد، ایشان فرمودند که این فریضه است برای آحاد مردم و مسئولین یعنی همان قدر که مسئولین مکلف هستند، مردم هم مکلف هستند و گروه‌های مردمی یعنی ما واقعاً با امکاناتی که در کشور و در دستگاه‌های اجرایی داریم اگر گروه‌های مردمی نیایند و کمک نکنند و مسئولیت اجتماعی خودشان را نشناسند واقعاً از پس این بحران بر نمی‌آییم.